Σάββατο 21 Απριλίου 2018

POP ELEVEN για το ιστορικό ροκ δισκάδικο της Αθήνας

Διαφήμιση από το 1971
Τις προάλλες διάβασα στο site της Athens Voice ένα κείμενο του Γιάννη Νένε, με αφορμή τη Record Store Day, σχετικό με το ιστορικό δισκάδικο των αδελφών Φαληρέα Pop 11 (ή και Pop Eleven καλύτερα). Βασικά, το κείμενο είναι οι αναμνήσεις ενός Γιώργου Κουτσονάσιου –δε θυμόμουν το όνομά του, παρότι είχα διαβάσει δικά του κείμενα στο περιοδικό Το Ντέφι, αν και η φάτσα του μου ήταν γνωστή–, ο οποίος δούλευε στο δισκάδικο (όπως λέει) στις αρχές του ’80. O Κουτσονάσιος λέει διάφορα κουλά, αλλά το χειρότερο όλων είναι η αρχή του. Τι διαβάζουμε λοιπόν εκεί; Πως... «το μαγαζί άνοιξε γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’70 από τους δύο αδερφούς Φαληρέα».
Η σακούλα - σχέδιο: Π. Κουτρουμπούσης
Στο facebook έκανα μια σχετική ανάρτηση γύρω από τα λεγόμενα τού Κουτσονάσιου και έπεσαν πολλά σχόλια, που βοήθησαν στο να διευκρινιστεί η ιστορία αυτού του χώρου, που αποτέλεσε κυρίως στη δεκαετία του ’70 ένα σημείο, στον οποίο δε στεγάστηκε μόνο το rock, αλλά και η jazz, το blues, η ποίηση, η λογοτεχνία, ακόμη και ο κινηματογράφος (σκηνές από το Pop Eleven υπάρχουν στις ταινίες Μαύρο + Άσπρο των Θανάση Ρεντζή και Νίκου Ζερβού από το 1973 και Τα Χρώματα της Ίριδος του Νίκου Παναγιωτόπουλου από το 1974).
Πότε άνοιξε το Pop Eleven; Σ’ ένα παλαιό κείμενο τού αείμνηστου Τάσου Φαληρέα στο περιοδικό Ήχος & Hi-Fi (#243, Ιούνιος 1993) διαβάζουμε πως το… «Το μαγαζί, το Pop 11, άνοιξε το '70 από μένα και τον αδελφό μου (σ.σ. ο Γρηγόρης)». Ρώτησα, μάλιστα, για το θέμα και τον ίδιο το Γρηγόρη Φαληρέα και μου είπε πως… «το πρώτο Pop Eleven άνοιξε τον χειμώνα του 1969 στην οδό Σκουφά 73». Το «χειμώνας», σημαίνει φυσικά Δεκέμβρης 1969 (και όχι Γενάρης ή Φλεβάρης) κι έτσι αν δεχτούμε αυτές τις μαρτυρίες των αδελφών Φαληρέα ως ορθές (όπως και είναι), αντιλαμβάνεστε πως τα περί… «μέσα της δεκαετίας του ’70» του Κουτσονάσιου είναι παντελώς out.
Ένα θέμα που τέθηκε από μένα είναι πως το δισκάδικο μετακόμισε περί την άνοιξη του 1974 από τη θέση Σκουφά 73Α (πίσω από το σημερινό δισκάδικο του Πάνου και του Σωτήρη στην Καπλανών, πρώην Σόλωνος & Μασσαλίας) στη θέση Σκουφά 57 (λίγο πιο πάνω δηλαδή, προς την πλατεία Κολωνακίου). Τούτο το υποστήριξα επειδή είχα δει σχετική διαφημιστική καταχώριση (στα βιβλιοπωλεία) στο περιοδικό Διάλειμμα του Λεωνίδα Χρηστάκη (τεύχος 3, 15-30 Μαΐου 1974). Η ίδια δε καταχώριση υπάρχει και στο πρώτο τεύχος του περιοδικού (15-28 Απρίλη 1974) όπως μας είπε και ο Κώστας Αρβανίτης. Κανείς όμως από τους σχολιαστές στο facebook (ο Γιώργος Γιαννόπουλος κατέθεσε προσωπική μαρτυρία, ενώ ο Θανάσης Ζελιαναίος μας έστειλε σκαναρισμένες καταχωρίσεις του Pop Eleven από τον Ήχο και το τεύχος 43, του Οκτωβρίου ’76 με διεύθυνση… Σκουφά 73Α), ούτε ο Γρηγόρης Φαληρέας, δεν επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο. Να ήταν λάθος του Χρηστάκη; Πιθανόν…
Έτσι λοιπόν το Pop Eleven φαίνεται πως μετακομίζει τελικώς κάποια στιγμή μέσα στο 1977 προς τη Σκουφά 15 (στον πρώτο όροφο). Εκεί ήταν σίγουρα έως και το 1981, γιατί το Pop Eleven που είχα επισκεφθεί εγώ (το 1982-83 πια) ήταν αλλού. Στην Πινδάρου 38 και Τσακάλωφ (πρώτος όροφος πάλι).
Και κάτι ακόμη που λίγοι, ίσως, θα το θυμούνται. Στις αρχές του 1981 είχε ανοίξει κι ένα ακόμη Pop-11… με καφέ και τοστ, στην πλατεία Έλενας Βενιζέλου, Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου 8 (πίσω από το γήπεδο του Παναθηναϊκού), αλλά πρέπει να έκλεισε γρήγορα…

12 σχόλια:

  1. Σχόλια από το facebook...

    Γιώργος Γιαννόπουλος
    Εγώ πάντως θυμάμαι ότι τουλάχιστον μέχρι και το 76 ήταν μεταξύ δελφών και μασσαλίας (μάλλον εκεί που είναι τώρα τα 3 γουρουνάκια), και ήταν όπως φαίνεται στην ταινία (Μαύρο + Άσπρο). Έμπαινες στο ισόγειο, είχε έναν μικρό χώρο με αφίσες, έναν πίνακα ανακοινώσεων κλπ και κατέβαινες μερικά σκαλιά στο ημιυπόγειο, όπου είχε δυο χώρους με τους δίσκους. Είχε και δυο "βιτρίνες" στο επίπεδο του πεζοδρομίου (ουσιαστικά φεγγίτες, αυτό που λένε cor anglais). Από πάνω -στο υπερυψωμένο ισόγειο- ήταν το βιβλιοπωλείο και το free shop. Δεν θυμάμαι αν είχαν εσωτερική επικοινωνία μεταξύ τους. Μάλλον είχαν χωριστή είσοδο.
    Πρωτομαγιά 76 -τη μέρα που σκοτώθηκε ο παναγούλης- είχα ραντεβού εκεί, για να αγοράσω ένα fuzz/wah-wah από κάποιον που είχα βρει μέσω αγγελίας -από τον πίνακα αγγελιών του pop eleven πάλι.:-)

    Costas Arvanitis
    Πρωτομαγιά '76 ήμουνα στον Τσαουσέσκου. Αυτό το θυμάμαι. Και ήταν και κάτι φοβερές Κομσομόλες στο ξενοδοχείο! �� Τελικά το 57 ήτανε λάθος του Χρηστάκη;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Andreas Frogoudakis
    Καλημερα παιδες,καταρχας ευχαριστω το Φωντα για τη αποδοχη,τωρα οσον αφορα το θεμα ποπ11...το πρωτο ανοιξε το φθινοπωρο του 69 στη σκουφα 73 ,αρχες του 77 μετακομισε σκουφα 15 και αρχες δεκαετιας 80 πινδαρου και τσακαλοφ γωνια...ημουν εκει απο τις αρχες του 70 ως πελατης θαμωνας αλλα κυριως κοπανατζης απο το 5ο και δουλεια επιασα σαν πωλητης επισημα τη 1η ιανουαριου του76 και εμεινα εκει με μακροχρονια διαλλειματα μεχρι το καλοκαιρι του 89...αυτα,οποιος θελει περισσοτερες πληροφοπιες και λεπτομερειες στο ινμποξ...
    Φωντα το λαθος του κουτσονασιου ειναι μονο ο λαθος χρονος ανοιγματος του μαγαζιου,κατα τα αλλα γενικα καλα τα λεει...επισης δεν ειναι τυχαιο παιδι ο γιωργος..φιλος του τασου,δισκογραφικο στελεχος στη εμι,ιδιοκτητης καταστηματος δισκων και ο ιδιος αργοτερα και ισως κατι που θυμασαι συνδιοργανωτης της συναυλιας του πουλικακου στου ζωγραφου...
    Στη φωτογραφια του κειμενου της Athens Voice τα 2 αγνωστα ατομα ειναι ο νικος μαρος που τωρα ζει στο καναδα και ο γιαννης χριστοδουλου ο θρυλικος αρκουδης που και οι δυο υπηρξαν πωλητες στο καταστημα εκεινη τη περιοδο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
      Έχει κι άλλα λάθη και αδιευκρίνιστα.
      >>Θυμάμαι ακόμα και έναν άλλο τύπο, στα Εξάρχεια, κάπου μετά την πλατεία, ο οποίος μετά πήγε στη Μεταξά.<<
      Για ποιον λέει; Για το Χοντρό το Φώτη; Ή μήπως τον μπερδεύει με τον Άρη το Μπέλλη;

      Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
      Επίσης μιλάει για το 1989 και μετά λέει...
      >>Τότε συνέβαινε και το άλλο: οι εταιρείες έβγαζαν έναν δίσκο των Kinks ας πούμε, με διαφορετικό ελληνικό εξώφυλλο. Έπαιρναν μία άλλη φωτογραφία από αυτήν που είχαν στο αυθεντικό. Κατά σύμπτωση έμαθα την περασμένη εβδομάδα ότι κάποια από αυτά είναι θεοσυλλεκτικά. Έβαλε ένας φίλος στο e-bay το Face to Face των Kinks, το ελληνικό, το ζήτησε 5 χιλιάρικα, του δώσανε δυόμισι. Έχω κι εγώ κάτι τέτοια βυνίλια, τα κρατάω για ώρα ανάγκης.<<
      Αυτά συνέβαιναν το 1965, όχι το 1989.

      Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
      >>Μετά το ’80, περάσαμε και στα ελληνικά σε έναν χώρο τον οποίο οι μεγάλες εταιρείες δεν κάλυπταν, μία ιστορία που την κίνησε ο Γρηγόρης Φαληρέας. Ήταν τότε που το ΡΟΡ 11 κυκλοφόρησε το δίσκο με τα Μικρασιάτικα από το αρχείο της Μέλπως Μερλιέ, άρχισε τις κυκλοφορίες με τα πρώτα Ρεμπέτικα όπως ο Μπάτης, ο Δελιάς κ.α.<<
      Κι αυτό θέλει προσοχή, γιατί τα πρώτα ρεμπέτικα τα έβγαλε ο Φαληρέας (με το Σχορέλη) το 1976. Είναι το LP «Τα Πρώτα Ρεμπέτικα/ Ιστορικές ηχογραφήσεις 1900-1913» [CBS 53753].

      Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
      >>Δεν θυμάμαι εκείνη την εποχή να υπήρχαν άλλα δισκάδικα στην Αθήνα με τέτοια δραστηριότητα, μουσική και εκδοτική.<<
      H Λέσχη του Δίσκου έβγαζε το φοβερό μουσικό περιοδικό Δελτίο Κριτικής Δισκογραφίας και άλλα διάφορα.

      Γιώργος Γιαννόπουλος
      Μήπως λέει τον "Μανάκο" στη σπύρου τρικούπη, στην αρχή?

      Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
      Εκεί στην αρχή της Τρικούπη ήταν και ο Μπέλλης. Ο Χοντρός ήταν στη Μεταξά, αλλά πριν δεν ήταν "μετά την πλατεία".

      Konstantinos Zachopoulos
      Τον Αρη θα εννοεί, μάλλον τον μπέρδεψε με τον Φώτη

      Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
      >>Ο Τάσος εκείνη την περίοδο δούλευε και σαν παραγωγός, στην αρχή με τη δισκογραφική Lyra και μετά σε μία άλλη εταιρεία που είχε φέρει μία σειρά με δίσκους blues – jazz με αμερικάνικα εξώφυλλα, ελληνικές κόπιες. Κάτι Coltrane, Skip James, κάτι τέτοια, εγώ τα έχω από εκείνες τις κυκλοφορίες.<<
      Για ποια περίοδο κατ' αρχάς μιλάει; Αυτά τα LP δεν είμαι εντελώς σίγουρος από πού ξεκίνησαν. Ίσως να ξεκίνησαν από τη Lyra (της Vanguard ας πούμε) και να ολοκληρώθηκαν στη CBS. Ίσως, δε, να είναι και όλα της CBS, που είναι το πιο πιθανόν. Δυστυχώς δεν γράφουν πάνω ελληνικές χρονιές, ενώ της Vanguard δε γράφουν ούτε στα labels τα σχετικά. "Blue Train" ελληνικό του Φαληρέα στην United Artists με αμερικάνικο εξώφυλλο τυπωμένο για την CBS. United Artists όμως την ίδια εποχή, μέσα '70, έβγαζε και η Lyra (το άλμπουμ των MU ας πούμε).

      Διαγραφή
    2. Γιώργος Χαρωνίτης
      CBS είναι!

      Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
      Ναι, αυτό του Coltrane το γράφει. Αλλά άλλα δεν το γράφουν (και ίσως είναι Lyra). Larry Coryell π.χ., Country Joe McDonald, Stomu Yamash'ta κλπ. Όλα αυτά με αμερικάνικα χοντρά εξώφυλλα, αλλά βινύλια made in greece.

      Γιώργος Χαρωνίτης
      Μπορεί η χρονική στιγμή να συνέπεσε με τη μετακίνηση του Τάσου στη CBS...

      Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
      Είναι κάπως αδιευκρίνιστο αυτό. Πάντως ήταν πολύ καλές εκδόσεις και τα ελληνικά βινύλια γερά και καθαρά. Απ' όσο θυμάμαι δηλαδή.

      Γιώργος Χαρωνίτης
      To "Golden Circle" του Ornette Coleman ήταν ελαττωματικό από τη "μήτρα" του, μάλλον. Έχω δυο αντίτυπα (το ένα το αγόρασα σε πολύ χαμηλή τιμή / προσφορά από τον "Πολύδωρο"). Πηδάνε και τα δύο στα ίδια σημεία!

      Διαγραφή
  3. Nektarios Papadimitriou
    Αν θυμαμε καλα απο συζητησεις με παλαιοτερους , το Pop Eleven πρεπει να ανοιξε το 1968 η' 1969. Και ετσι για την ιστορια το πρωτο τους λογοτυπο (υπηρχε σε χαρτινη σακουλα δισκων κ μικρη αφισα) το ειχε κανει ο Κουτουμπουσης

    Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
    Το '68 με τίποτα Νεκτάριε. Για τέλη '69 μπορεί... Εγώ πάντως έχω συνέντευξη του Τάσου Φαληρέα που λέει: "Το μαγαζί, το Pop 11, άνοιξε το '70 από μένα και τον αδελφό μου". [Ήχος Ιούνιος 1993]. Κάποια στιγμή μέσα στο 1970 είναι το πιο πιθανό.

    Nektarios Papadimitriou
    Πολυ πιθανον να ειναι αρχες '70. Κανενας δεν θημοταν ακριβως. Οσο για τους 2 καθιστους αγνωστους που λεει ο τηπος στο αρθρο , ο αριστερα ειναι ο εικαστιος Γιαννης "Αρκουδης" Χριστοδουλου και ο δεξια καποιος της παρεας που εχει στο εξωτερικο εδω κ πολλα χρονια.

    Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
    Να η σακούλα του Κουτρουμπούση, από το βιβλίο του Μουτσόπουλου. Εκεί λέει για 1968, αλλά είναι λάθος...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Konstantinos Zachopoulos
    Επειδή τον γνωρίζω προσωπικά τον Κουτσονάσιο (μουσικόφιλος παθιασμένος αλλά και καλός ζωγράφος), πιστεύω πως απλώς ο άνθρωπος δεν θυμόταν ακριβείς χρονολογίες και διευθύνσεις. Δεν φταίει λοιπόν αυτός, αλλά ο τύπος που πήρε τη συνέντευξη, αφού δεν μπήκε στον κόπο να διερευνήσει λίγο παραπάνω τα "πραγματολογικά στοιχεία", διορθώνοντας τον συνεντευξιαζόμενο

    Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
    Αυτό είναι συχνό φαινόμενο. Να κρατάς μαρκούτσι (όντας άσχετος) και ν' αφήνεις τον άλλον να λέει ότι να'ναι ουσιαστικά ξεφτιλίζοντάς τον (εκθέτοντάς τον εννοώ). Άρα και εσύ πρέπει να είσαι προσεκτικός όταν μιλάς και, ΤΟ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟ, να προσέχεις σε ποιον μιλάς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ferris Costas
    Άλλο ένα τεράστιας αξίας πολιτιστικό στέκι, γιά να μη μας... τη βγαίνει ο Κωστόπουλος! Θα θυμίσω και τις δισκογραφικές δραστηριότητες εκτός Pop 11, όπως π.χ. τους 3 δίσκους της CBS με τ' "αμερικάνικα" ρεμπέτικα, επιμέλεια του Σπύρου Παπαϊωάννου. Εμένα προσωπικά, όταν έδειξα στον Τάσο το δώρο που μούστειλε από τις ΗΠΑ ο Jerry Wexler με τη συλλογή του Alan Lomax, έκανε σαν τρελός και μούπε "πάρε το πρώτο αεροπλάνο και πήγαινε Νέα Υόρκη ΑΜΕΣΩΣ!" Κι ο Γιαννουλόπουλος, εκεί μέσα φτιάχτηκε. Και άλλοι πολλοί. Παρεμπιπτόντως, το μαγαζί στη Σουφά ήταν ΗΜΙ-υπόγειο.

    Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
    Pop Eleven στο 1:20:00...
    https://youtu.be/RbbHSjG_eTA?t=4801
    Τα Χρώματα Της Ίριδος 1975

    Ferris Costas
    Η μουσική του Σπανουδάκη στα "Χρώματα της Ίριδος", είναι ακριβώς το Gene Genie του Bowie, που πρωτακούσαμε μαζί στο Λονδίνο τον Δεκέμβρη του 1982.

    Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
    Ωραίο αυτό. Δεν είχε πάει ο νους μου! >>1972<<

    Φώντας Δισκορυχείον Τρούσας
    http://www.athensvoice.gr/.../435371_anamniseis-apo-pop-11

    Konstantinos Zachopoulos
    Nα προσθέσω πως κάποια στιγμή, αρχές δεκαετίας '80, άνοιξε κι ένα δεύτερο Pop Eleven στους Αμπελοκήπους, κοντά στο 10ο, το σχολείο που πήγαινα, αλλά έκλεισε σύντομα. Νομίζω πως το δούλευε ο Θοδωρής Μανίκας

    Alexs İkonomu
    υπέροχη ανάρτηση με στοιχεία που δεν ήξερα. Το ΠΟΠ11 το θυμάμαι πιτσιρικάς μέσα με τέλη 80ς- παρείστικη ατμόσφαιρα, συζητήσεις ,προτάσεις, καλές τιμές- προσφορές .Όπως το σκέφτομαι ότι καλύτερο για δισκάδικο.

    Ferris Costas
    Επίσης, το Market του ζεύγους Πάουελ, αλλά και η ΡΟΥΓΑ του Γιώργη Χριστοφιλάκη. Γιατί σήμερα, "ούτε πούστης δεν κουνιέται" που έλεγε κι ο Τσαρούχης;

    Stathis Nikokavouras
    σωστος το ποπ 11 πινδαρου ...εκει καναμε εφοδους και περναμε εφοδια δεκαετια 80..

    Efilnikcufecin Alkasl
    Στον 1ο όροφο στην Σκουφα το θυμάμαι κι εγώ το 80.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Καλημέρα . Γιώργος Βλάχος λέγομαι καί ζώ καί έργάζομαι (μέ έμπόριο ψαριών ασχολούμε) στήν Λευκάδα . Εχω σέ ηλεκτρονική μορφή ένα μικρό άπόσπασμα άπό ένα σπάνιο βιβλίο , πού άναφέρεται στήν ίστορική έξέλιξη τής μουσική στήν Ελλάδα . Αν θέλετε μπορώ νά σάς τό στείλω ή καί νά τό άναρτήσω έδώ ,στά σχόλια . Τό email μου είναι: dozas33@yahoo.gr

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πρόκειται γιά τό βιβλίο "Η Ελλάς ώς Κράτος Δικαίου"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. http://katotokerdos.blogspot.gr/2015/06/blog-post.html#more Καί εδώ , άπό ένα άλλο βιβλίο πού άναλύει μέ έπιστημονικό-κατά τήν γνώμη μου τρόπο- τήν λαϊκή μουσική καί τήν έξέλιξή της...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. ΔΑΝΑΟΣ H.R.B
    Tι κολάτε στις ημερομηνίες!Σημασία έχει ότι εκείνη την εποχή το pop11 ,ήταν ο χώρος συνάντησης για υποψιασμένους αλλά και γιά κάποιυς δήθεν.
    Για την ιστορία θα πω ίτι πριν το ανοίξουν , στη Σκουφά 73α ,...ήταν ένα από τα πιό δημοφιλή μπουρδέλα της Αθήνας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή